Merhum Sultan II. Abdülhamid’i her şeyden evvel dönemin kendine özgü koşulları içerisinde değerlendirmek gerekiyor. Abdülhamid’in devrilmesinden sonra cereyan eden gelişmeler bütün sonuçlarıyla tamamlandığı için artık bu dönemi çok daha rahat kritik edebiliyoruz.
Abdülhamid’i devirerek imparatorluğun eski görkemine kavuşacağına inanan “İttihatçılar”, büyük bir bozgunla sonuçlanan “Balkan Savaşları”yla nasıl bir tehditle yüz yüze olduklarını anladılar. Balkan savaşları, “hürriyet ve müsavat” gibi cazip sloganlarla imparatorluğun bütün unsurlarını kaynaştıracaklarını zanneden İttihatçılar’ı sükut-u hayale uğrattı. İngiltere ve Fransa başta olmak üzere emperyalist devletlerin İttihatçılardan beklentisi Osmanlı’yı diriltmeleri falan değildi. İttihatçılarsa Abdülhamid’i devirerek, “Kanun-i Esasi” ilan ederek, reformlar yaparak ‘Medenî Avrupa’nın desteğini kazanacaklarına inanıyorlardı. Halbuki bu Avrupa “Hasta adam” ilan ettiği Osmanlı’nın son nefesini vermesini bekliyordu. İngiltere, Fransa, Rusya nihayet aynı görüşte buluşmuştu. Nitekim I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı bu üç devletle birden savaştı. “Sykes-Picot” gizli anlaşması bu görüş birliğinin bir sonucuydu.
Abdülhamid şehzâdeyken, amcası Sultan Abdülaziz’in ‘İngiliz parmağı’nın dahil olduğu bir darbeyle devrilip öldürülmesine tanıklık etti. Sözde reformcu takımın akıl sağlığı bile pek yerinde olmayan Şehzâde V. Murad’ı ısrarla tahta çıkarmaya çalıştıklarına da şahit oldu. İngiliz, oyunu Şehzade Murad üzerinden kurmuştu. Tahtın Murad’tan sonra ikinci namzedi olan Abdülhamid’se o sırada dikkat çekmeyen, zayıf, ihtirassız, kendi halinde bir şehzâde olarak görülüyordu. Abdülaziz devrildikten sonra tahta çıkarılan Murad’ın hastalığı ayyuka çıkınca onun da yerine Şehzade Abdülhamid geçirildi. Darbeciler her istediklerini ona da yaptıracaklarını zannettiler. O zayıf Şehzade, ilk plânda reformcuların isteklerini yerine getirdi. Ancak Osmanlı’nın Rusya ile savaşa sokulup büyük toprak kayıpları verilmesinin ardından Abdülhamid’in sessizce iktidarın iplerini eline geçirmesi herkes için sürpriz oldu.
Abdülhamid’i devirmek, hatta suîkastle vücudunu ortadan kaldırmak için birçok teşebbüs oldu. Ellerinden gelse hasta Murad’ı yeniden tahta çıkaracaklardı. Sürekli tedirginlik içinde yaşayan Sultan Abdülhamid 33 yıl devleti tek başına “Yıldız Sarayı”ndan yönetti. Osmanlı’yı çevreleyen tehlikeler sebebiyle Abdülhamid’in neredeyse evham derecesine varan bir titizlikle ülkeyi yönetmesi sivil-asker bürokrasi içindeki ‘yeni bir dünya’ hâyâl eden genç tabakalarda hoşnutsuzlukla karşılandı. Hoşnutsuzluk hali aydın tabakasına da yansıdı. Avrupa güçlenip zenginleşirken Osmanlı’nın ‘içe kapanması’ genç tabakalarda bir ‘güçsüzlük hâli’ olarak görüldü. “Meşrutiyet”in ilânının bayram havasında karşılanması bu hoşnutsuzluk halinin kitleselleştiğini gösteriyor. Mehmet Akif, Elmalılı Hamdi, Said Nursi gibi dönemin birçok meşhur ismi bu bayram havasına iştirak etti. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi bile ciddi bir tepkiye yol açmadı. Ancak ‘istibdat’a karşı mücadele eden İttihatçılar da bir süre sonra kendi istibdatlarını kurdular. Abdülhamid kusursuz değildi elbet ama İttihatçılar da melek değillerdi.
Abdülhamid’in titizlikle korumaya çalıştığı Osmanlı, 10 yıl içinde büyük bir gürültüyle çöktü. Onun 33 yıl boyunca ne yapmaya çalıştığı anlaşıldığında herşey olup-bitmişti. Abdülhamit Osmanlı’yı ayakta tutmaya çalışıyordu, İttihatçılar ise yere düşen büyük bir kütleyi can havliyle ayağa kaldırmaya çabalıyorlardı ama altında kaldılar. Gönül isterdi ki Abdülhamid’in ihtiyatlılığı ve bilgeliğiyle “İttihatçılar”ın gençliği, coşkusu, enerjisi bir araya gelsin. Olmadı işte.
- Ekonomi Haberleri
Etiketler: ABDÜLHAMİD
Benzer Videolar
-
- Cumhuriyet Tarihinin En Büyük Dolandırıcısı Sülün Osman
- 193 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Kuruluş Osman’da oynayacak Tamer Yiğit kimdir?
- 22935 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Konvansiyonel Savaş ve Türleri
- 16288 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Gestapo Nedir?
- 24769 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Nizamı Alem Selçuklu Dizisi Geliyor
- 19908 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Ahtapotlar Kollarını Nasıl Kullanıyor?
- 14711 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- #ABD gizli diplomatik belgelerinde 12 Eylül darbesi
- 11702 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- İlk yara bandı ne zaman ve nasıl ortaya çıktı?
- 15819 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- İlk Ambulans Nasıl Ortaya Çıktı?
- 22096 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Kargalar İnsanlara Neden Saldırır?
- 23796 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Soğuk Yüzlü Köpek Balıkları ve Türleri
- 22841 Kez İzlendi
- Yorum Yapın
-
- Osmanlı’da kasa hırsızlığı yapan külhanbeyleri
- 22160 Kez İzlendi
- Yorum Yapın